W książkach, telewizji i innych mediach rzadko eksponuje się dokonania kobiet w historii. Nie jest to wina wyłącznie twórców i twórczyń tych publikacji, którzy nie przykładają się do spraw rzetelnie i uwypuklają wyłącznie rolę mężczyzn w przełomowych wydarzeniach. Kwestia ta jest o wiele bardziej złożona i ma swoje źródło w ciągle zmieniających się konwenansach i obyczajach. Dawniejsze żelazne podziały społeczne nie dawały kobietom wpływu na w pełni niezależne decydowanie o własnym losie, a co dopiero mówić o możliwości zaistnienia w polityce. Dzieje, z punktu widzenia wielkich wydarzeń historycznych, są często pozbawione udziału kobiet. Nie jest to błędne podejście, o ile będziemy pamiętać, że historia ludzkości, to nie tylko dzieje mężczyzn. Żeby nie popaść w takie właśnie myślenie należy odłożyć na bok tzw. wielką historię i spojrzeć baczniej na dawną codzienność. Pomiędzy krwawymi wojnami, ważnymi traktatami i pokojami toczyło się najzwyklejsze życie.

Z biegiem czasu kobiety coraz częściej pojawiały się na kartach historii. Ich znaczenie w społeczeństwie zmieniało się, czego przykładem są również losy gdańszczanek. W XIX i na początku XX w. coraz więcej kobiet rozpoczynało pracę na niwie artystycznej. Ich twórczość nie była li tylko słodkim opisem krajobrazu. Kobiety dzięki niej włączały się do nurtu patriotycznego, działalności charytatywnej i oświatowej.
Wiele z przykładów, które przytoczymy podczas Gdańskich Miniatur ukaże nam, że gdańszczanki miały korzenie niemieckie, polskie, francuskie a nawet czeskie. Jednak los kobiet z Gdańska nie może być oceniany przez pryzmat ich pochodzenia. Skomplikowane dzieje miasta kreowały historię kobiet, które znalazły się w tyglu wydarzeń, czasem przez zwykły przypadek. Niektóre z nich przebywały w Gdańsku krótko, inne związały się z nim na całe życie. Wszystkie jednak oddały mu swoje serce.

W obecnym semestrze zapoznamy się z miejscami związanymi z kobietami ważnymi dla historii i tożsamości Gdańska. Nazwiska niektórych z nich są nam wszystkim doskonale znane, o innych usłyszymy zapewne po raz pierwszy. Postaramy się wydobyć z przepastnej skarbnicy gdańskiej przeszłości mieszczanki, którym najtrudniej było ukazać publicznie swoje zainteresowania i umiejętności. Przyjrzymy się ciężkiej i mało jak dotąd znanej mrówczej pracy Polek w Wolnym Mieście Gdańsku. Nie ominie nas także poznanie
gdańskich artystek, pisarek i aktorek. Przypomnimy najważniejsze sylwetki kobiecego świata nauki. Oddzielną kartę stanowić będą słynne opozycjonistki Solidarności.

Krzysztof Murawski