W przyszłym roku Brzeźno obchodzi dwustulecie. Niegdyś te tereny należały
do Klasztoru oliwskiego. Cystersi założyli tu w XII w. miejsce połowowe, które dało
początek wiosce rybackiej. Cenione za smak gatunki ryb: łosoś, jesiotr i śledź trafiały
stąd do klasztornej kuchni. Przez wieki zmieniali się właściciele tych ziem. Różne
armie przychodziły i odchodziły. Rybacy jednak niezmiennie codziennie wypływali
na połów, tak jak ich ojcowie, dziadkowie i pradziadowie. Miejscowość pozostała
rybacką osadą niezależnie od zawirowań historii, ale do czasu… Na początku XIX w.
dostrzeżono, że piaszczysta plaża wychodząca na wody Zatoki Gdańskiej może być
świetnym miejscem wypoczynku. Wtedy zaczęto przekształcać Brzeźno w pierwszy
nad zatoką gdańską kurort nadmorski. Günter Grass pisał o nim w „Psich latach”:
„miłe kąpielisko od tysiąc osiemset dwudziestego trzeciego zdrojowisko nadmorskie
– z przycupniętą wioską rybacką i zwieńczonym kopułą Domem Zdrojowym”, z
pensjonatami „Germania”, „Eugenia” i „Elza”, z niewysokimi wydmami i
nadbrzeżnym laskiem, z łodziami rybackimi i trzydziestoczęściowymi łazienkami, ze
strażnicą Niemieckiego Towarzystwa Ratowniczego i czterdziestoośmiometrowym
molem – leżało dokładnie pośrodku między Nowym Portem a Jelitkowem na brzegu
Zatoki Gdańskiej” (za: Nocny, str. 132, 2004 r.).
Od czasu utworzenia uzdrowiska Brzeźno było najważniejszym nadmorskim
kurortem. Co roku odwiedzało go kilka tysięcy więcej kuracjuszy i turystów niż
Sopot. Po II wojnie światowej urok Brzeźna przygasł: część budowli zostało
spalonych, a wody zatoki były zbyt zanieczyszczone by zachęcać do kąpieli.
Zbudowano nowe bloki i domy, które sprawiły, że dziś Brzeźno to przede
wszystkim dzielnica mieszkalna. My jednak przyjrzyjmy się śladom jej poprzednich
wcieleń.