Gdańsk, jak każde inne stare miasto ma swoje własne legendy. Podania gdańskie,
te starsze i nowsze, są ważnym nośnikiem tradycji miasta. Nie sposób poznać w pełni historii
nadmotławskiego grodu nie znając jego obrośniętych czasem legend.
Baśniokrąg, który poznamy podczas tegorocznych wędrówek odwołuje się do mniej
lub bardziej prawdziwych wydarzeń i postaci historycznych związanych z Gdańskiem. Mimo
fikcyjności nadmotławskie dzieje bajeczne nie są jedynie opowieściami o niesprecyzowanej
treści, zaczynających się od słów „dawno, dawno temu, za górami, za lasami, żył sobie…”.
Postaci z gdańskich podań są jak najbardziej utkwione w kulturze i historii miasta.
Opowieści o Gdańsku można odczytywać w sposób dosłowny, jak to czynią
najchętniej dzieci. Barwne legendy przyciągają fantazję najmłodszych i tym chętniej uczą się
oni historii własnego regionu. Możemy też poznawać baśnie gdańskie przez pryzmat ukrytych
w nich alegorii i symboli. Pamiętać bowiem należy, że legendy gdańskie niekiedy są ściśle
powiązane z symboliką ukrytą w przestrzeni miejskiej. Podania korespondują z rzeźbami,
epitafiami (napisami na nagrobku lub pomniku) i zakamarkami gdańskich uliczek. Czasem
tylko przez pryzmat legendy jesteśmy w stanie uchwycić sens danej symboliki.
Legendy opowiadają historie mniej lub bardziej wiarygodne. W niektóre nawet ciężko
jest uwierzyć. Pamiętać jednak zawsze należy, że w każdej opowieści jest ukryte ziarenko
prawdy.
Czytając lub słuchając legend musimy być uważni na pułapki i specjalne zabiegi ich
autorów. Podania niekiedy starają się manipulować czytelnikiem, nakierowując go na
niewłaściwe tory. Często było to czynione przez pisarzy, którzy starali się za pomocą legend
uargumentować któryś z programów politycznych, np. wieczną przynależność Gdańska
i Bałtyku do Polski.
Krzysztof Murawski