Podczas przedostatniego spaceru tegorocznej edycji Gdańskich Miniatur przyjrzymy się zabytkom, które powstały w XIX wieku. Okres ten był szczególnie ważny dla przestrzeni, w której żyjemy, ponieważ pod wpływem zachodzących wówczas przemian zamknięte i ciasne dotąd miasta otworzyły się i unowocześniły. Większość miast została gruntownie przebudowana, założono kanalizację deszczową (do której odprowadzane były opady) i ściekową (do której kierowano nieczystości z mieszkań), oświetlono ulice. Początkowo w miastach działały latarnie gazowe – pierwsze zainstalowano w brytyjskim Londynie w 1809 roku, dziesięć lat później doczekał się ich także Paryż, stolica Francji. Z czasem uciążliwe w obsłudze latarnie gazowe, które latarnik codziennie musiał gasić i na nowo zapalać, wymieniono na elektryczne. Ulice miast zostały pokryte brukiem, a dla wygody pieszych wykładano trotuary (chodniki). Ruszył transport publiczny. Podróżni mogli korzystać z omnibusów (to rodzaj wieloosobowego pojazdu, poprzednik autobusów) i tramwajów ciągniętych przez konie. Z upływem lat, podobnie jak w wypadku oświetlenia, w tramwajach zamontowano napęd elektryczny. Pojawiły się również trolejbusy (autobusy napędzane prądem).